ประวัติความเป็นมา อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร

ต่อมาพบว่า ศาสนสถานที่สร้างขึ้นในช่วงวัฒนธรรมล้านช้างถูกทิ้งร้างไป คงเนื่องมาจากความอ่อนแอของอาณาจักรล้านช้าง จนมาถึงรัชสมัยรัตนโกสินทร์ ชาวผู้ไทเมืองกะปองหรือกะป๋อง กลุ่มหนึ่งโดยมีท้าวคำเขื่อนเป็นหัวหน้าได้รับการเกลี้ยกล่อมจากทางการสยามให้อพยพข้ามแม่น้ำโขงมาตั้งถิ่นฐานอยู่ทางฝั่งขวาของแม่น้ำ แต่ท้าวคำเขื่อนได้ถึงแก่กรรมเสียก่อน ท้าวราชนิกูลผู้เป็นบุตรจึงได้พาครอบครัวและบ่าวไพร่อพยพเข้าสู่เมืองสกลนคร โดยเจ้าเมืองและกรมการเมืองสกลนคร์ได้จัดสรรพื้นที่ให้ตั้งบ้านเรือนอยู่ด้านทิศเหนือและทิศตะวันตกเฉียงเหนือของตัวเมือง (บริเวณคุ้มวัดสะพานคำในปัจจุบัน) ต่อมาท้าวราชนิกูล
ผู้เป็นหัวหน้าเห็นว่า ชาวภูไทอัตคัดที่ทำกิน จึงพาราษฎรผู้ไทย้ายออกจากเมืองสกลนคร คราวนั้นกรมการเมืองสกลนครได้ออกไปห้ามปรามเอาไว้แต่ไม่เป็นผล แต่พากันมุ่งหน้าสู่พื้นที่ราบเชิงเทือกเขาภูพานตั้งเป็น “บ้านพุ่ม” แต่ก็เกิดความอัตคัดอีก ท้าวราชนิกูลจึงพาราษฎรอพยพไปตั้งบ้านเรือนขึ้นที่บ้านหนองหอยหรือนาหอย ในแขวงเมืองสกลนคร เมื่อปีพุทธศักราช 2390